ETAk bere desegitearen berri eman eta ia bi astera, Sortuko idazkari nagusi Arkaitz Rodriguez izan da gaur HIZPIDEAn. Borroka armatua desagertzeak ekarritako aro berriari ekiteko, Ezker Abertzaleak zein beste eragileek izan beharreko jarrerez eta eman beharreko pausoez mintzatu da Rodriguez, Bilboko Miribillan deitutako ekitaldiaren aurretik.
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Joan den maiatzaren 12an aurkeztu zuen Gasteizko Gaztetxeak bere 30 urteko historia jasotzen duen liburu(kotea)*. Hori aitzakia hartuta, Gaztetxeko asanbladako bi kide bildu ditugu, belaunaldi ezberdinetakoak, garai ezberdinetan bizi izandakoak gogora ekarri eta liburua osatzeko prozesuaz hitz egiteko. Guztiaren gainetik, Gaztetxea borroka eta herri-mugimendu ezberdinen topaleku gisa definitu dute muinoko etxea, Gasteizko bizitzaren dinamizatzaile eta erreferente izateraino. Ordu erdiko solasaldia egin dugu Irati Barriocanal eta Zigor Olabarriarekin.
* 350 orrialdeko liburua da, baina hitz eman digute ilustrazio eta argazkiz josita dagoela, beraz, lasai egon gaitezke…
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Argazkia: Mediabask
Egun batzuk joan dira maiatzaren 3an ETAk bere desegitearen berri eman zuenetik. Gerora, maiatzaren 5ean, iritsi zen Arnagako adierazpena. Denborak ematen duen abantailarekin, erabaki horrek eragindako erreakzioak eta aurrera begirako aukerak aztertu ditugu Enekoitz Esnaola Berriako kazetariarekin. “Luhuso, ETAren armagabetze zibilaren kontakizuna” liburua idatzitakoa da Esnaola, eta aditu eta lekuko gisa hitz egin dugu berarekin.
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
“Salburuko alternatibaren azoka” egingo dute datorren maiatzaren 13an, Estrasburgo ibilbidean. Azokan, egungo bizimoduaren eta kontsumo ereduaren alternatibak aurkeztuko dira, hala nola energia garbia, finantza etikoak edo telekomunikazioetarako alternatibak. SalburuKoLore elkarteak antolatuta, gizarte-eredu berri baterako oinarriak ezagutzeko aukera izango da Salburua auzoan. Laida Urzelaik eman digu ekimenaren berri.
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Argazkia: Mediabask
Joan den astean Txetx Etcheverry-ri egindako elarrizketa interesgarria irakurri nuen. Jean- Noël Etxeverry, Txetx, iparraldeko ekintzaile soziala da, ekologia eta klimaren alde borrokalari kantsaezina, ELA sindikatuko militantea, eta Bakearen Artisaua.Joan den urtean Frantziak atxilotu zituen bakelangileen bat bera izan zen.
Curriculum horrekin Txetx zertxo bait badaki bake prozeruari buruz, zelan izan da, zer falta da, trabak eta aurrerapenak
Eta zer esan zuen gure Txetx elkarrizketa horretan? Ba asteko, bake prozesu oso berezia izan dela, pakea unilaterala delako. Hasieran Frantzia Espainako bidea segit zuen, baina 2017an, bakearen Artisauaren atxiloketaren ostean, Parisek aldatzeen du,ETA-dersarmatzeak errazten ta preso hurbiltzea iragarriz.Louhossoaren atxiloketak zertxobait aldatu zuten Euskal Herriko jendartean. “Louhoosoa-ko atxilotuek egin dute zuek bai egin behar zenuten” sinatu zuten orduan manifestu baten
Beste aldetikan, hemen hegoalden gauzak ez dira aldatu, edo bai baina txarrerako. Estatu Españolak ez du aurrepausorik eman, ez du ezertan laguntzen, ostopoak jarri baizik, Altsasuko prozesu lotsarrarrigaz,Xabier Rey presoaren hiltzeaz, edo Katalunian gertatzen dena, non mugimendu guztiz baketsua baina gobernu españolaren ideiaren kontra doana, biolentziaz mozten nahi dute, ETA bihurtu nahian . “Todo es ETA” teoria famatuari beste buelta bat eman dute. ETAk hiltzen ez duenean ,desagertzen denean estatuko errepresioa inoiz baina indartsua da.
ETA-ren desagertzea ilusioa sortzen du Euskal Herriko gizartean, mugitzea posible dela ikusi dugu eta bake erreal eta iraunkorra lortzeko konlikto-aren beste ondorioak ebatzi behar ditugula argi daukagu: presoak, biktimak.. adiskidetza askenean
Baina hau politika kontua besterik ez da. Bere garaian GAL-eko presoak presondegitik laster irten ziren barkamenak eskatu barik eta ezer egin barik.
Presoarena ez da humanitatea politika adimenaren kontua baizik.
Bego Ozaeta
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Hezkuntza Laikoa taldeak erlijioak hezkuntzan duen pisua salatu zuen joan den astean EAEko parlamentuan. Arantza Kerexeta taldeko kideak HIZPIDEAn adierazi duenez, Espainiak Batikanoarekin duen konkordatuaren ondorioz, EAEko eskola publikoetako erlijio-irakasleek hainbat pribilegio dituzte, hala nola ikasleen ratio murritzagoak eta lanaldi laburragoak. Euren esanetan, Eusko Jaurlaritzak ez du behar beste egiten LOMCE eta Heziberrin erlijioari ematen zaion garrantzia murrizteko, izan ere, bi plan horien ondorioz, erlijio katolikoak ikasleen espedientea baldintzatuta dago. Erlijio anitz dauden jendarte batean, ulertezin jotzen dute errealitate hori.
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Maiatzaren lehen igandea amaren eguna izendatuta dago. Badirudi behar-beharrezkoa dela egun horretan amarekin egotea, amari loreak edota perfumea erostea.
Hemen garrantzitsuak ez diren arrazoiengatik ezin izan nuen amarekin egon maiatzaren lehen igande horretan. Neure burua zuritu behar izan nuen horrorizatuta edo gutxienez harrituta begiratzen eta epaitzen ninduten ezagun askoren aurrean.
Moraleja hauxe da: berdin da zenbat ordu egiten dituzun zure amarekin urte osoan zehar, eguneko 24 orduetan beraren zain bazaude, amaren egunean ez baduzu berarekin bazkaltzen, ez badiozu lorarik edo perfumerik oparitzen, seme-alaba kaxkarra zara. Aldiz, urte osoan zehar berataz paso egin arren edota bere janariz betetako tarterak jasotzera bakarrik joan arren, amaren eguna izendatutako igande horretan lore edota perfume bat oparitzen badiozu: munduko seme-alabarik onena zara.
Alegia, hain barneratuak gaude merkatuan eta kapitalismo kontsumitzailean, eta gizarte itxurazalean, zer egiten duzun ez dela inporta, baizik eta axola den gauza bakarra da momenturik egokienean (alegia denda handiek erabakitzen dutenean) zerbait erostea eta itxura egitea.
Ze, ez gaitezen engaina, zorionekoak amenganako maitasun hau merkantilizatzeaz probesten diren enpresa eta denda txikiak, baina benetan hau asmatu dutenak enpresa handi eta inpertsonalak dira: ez gure amak ez gu ezer axola ez zaizkienak, ez bada edozein aitzaki ondo datorkiela beren salgaiak saldu, eta guk kostata irabazitako diruak eurenganatzeko, milioi ugariko handikien poltsikoetara eramateko.
Alaba “gaiztoa” izaki, paseo bat eman ondoren eguzki ederra hartuz, etxera itzuli nintzen maiatzaren lehen igande horretan eta TVE2ko dokumental bat jarri nuen, bazkalordurako bidea egiteko. Ez zen nik espero nuena, baina. “Conecta con el mercado” izena zeukan eta Kanadan negozioa duten espainiar enpresei buruzko erreportaia bat zen.
Erreportaia diot, horren itxura baitzeukan, baina bi adibide ipiniko dizkizuet, ikus dezazuen egina zela enpresa zehatz batzuei guztion zergen kontura publizitatea egiteko eta, gainera, horrelako autokonplazentzia espainola sortzeko: begira ze gauza handiak egiten ditugun eta ze arrakasta daukagun lehen munduko merkatu garrantzitsuan!!!!
Programa hartan aipatu zuten lehena, Palentziako oilaskoak saltzen dituen enpresa bat zen. Prekozinatutako indioilarrak (Kanadan oilaskoa baino maiteago dutena) saltzen zituen (ziotenez kalitate oso onekoak, ez naiz horri buruz hizketan hasiko edo beste iritzi tarte bat beharko nuke). Zertan zetzan enpresa honen arrakasta: oraingo errege-erregina espainiarren ezkontzaren bazkarian zerbitzatu zen oilasko kapoia produzitu izana, horri esker 70.000 kapoi Espainian saltzera iritsi izana eta Kanadara salto egin ahal izan duela 3 milioi euroko inbertsioa eginik. Azalpen gehiago behar duzue? Edo ni al naiz susmoak sortu zaion bakarra? Paranoikoa nago akaso…
Bigarren enpresa bat ere ikusi dut aurkezten: punta-puntako ingenieritza lan bat egiten ari dena: Montreal eta Ameriketako Estatu Batuak lotuko dituen zubia eraikitzen ari diren enpresen artean daude Andaluziako altzairu egitura egile enpresa bat (bide batez, zer gertatu da Euskal Herirko altzairugile enpresekin?) eta Madrilgo enpresa zubi proiektugile bat. Enpresa txikiak ustez, baina hara non, elkarrizketa egiten ari zitzaiela, azpititulu argietan ematen zuten informazio gehigarrian zetorren espainiar erraldoi Zulogile handiaren izena (eta hari propaganda belatua egin). Ez daukat izena esan beharrik, ezta? Esango dizuet, Gasteizko museo berriena eraiki zuela ere eta lehen egunetik eraikuntza arazoak izan zituela (itokinak, eta abar), nahiz eta milioi askoko obra izan hori ere eta ustez punta-puntakoa ere.
Igande eguzkitsu horretan salduta sentitu nintzen. Ama edota beste edozer erosteko egunean, salduta. Merkatu hutsa gara. Gero eta deshumanizatuagoa eta gero eta neoliberalagoa eta kapitalaren eskuetan erorita gaude. Eta hori, egunero “ospatzen” dugu, zoritxarrez.
Jaione Agirre
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Europara begira jartzen gara astean behin, eta Hibai Arbide kazetariaren txanda izan da gaur. Atenas eta inguruan gertatzen denaren berri ematen digu kazetariak hilean behin, eta gaur Lesbosen egindako epaiketa bat izan du hizpide: Proem Aid elkarteko bi suhiltzaile sevillar absolbitu zituzten atzo bertan, pertsonen trafikoa egitea leporatuta epaitu ostean.
Gainera, Rouvikonas talde anarkistari elkarrizketa egin berrio dio Arbidek: Greziako talderik ezagunena da eta aurki egongo da ikusgai elkarrizketa jasotzen duen bideoa Telesur katean. Estreinatu aurretik, baina, aurrerapen txiki bat egin dio HIZPIDEA magazinari.
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Azken hilabeteetan Gasteizen hainbat ekitaldi xumek gerra zibilean eta ondorengo frankismopean sortutako biktimak ekarri dute gogora. Santa Isabel hilerriaren ondoan egin zen lehena, bertan fusilatutakoak oroituz. Hiriaren beste lekuetan ere egin dira honelako ekintzak: Karmen komentuaren ondoan eta Sagrado Corazón ikastetxearen ondoan, bi eraikuntza hauek espetxe izan baitziren errepresio frankistan. Monumentua ere jarri da Posta eta Agirre Lehendakariaren kaleen artean, Korreos plazatxotik gertu. Gasteizen ere, beste lekuetan bezala, erregimen frankistak mendeku latza hartu zuen beren etsai politikoen aurka, euskal nazionalisten aurka, errepublikarren aurka, ezkerreko jendearen aurka. Teodoro Gonzalez de Zarate Gasteizko alkate izandakoaren gorpua duela gutxi berreskuratu zen, beste gorpuekin batera, Azazetako mendatean errepide ondotik.
2017 urtean Oroitzapen Historikorako Plana onartu zen Gasteizko Udalean, eta horren segida dira ekitaldi hauek. EH Bilduk, EAJk, PSEk, Podemosek eta Irabazik adostu zuten plan hau. Memoriaguneak ezarri dira faxismoaren biktimak oroitarazteko eta omenaldia egiteko. Ondo iruditzen zait, nola ez!
Baina hau guztia ikustean zera datorkit burura: kontxo, bazen garaia! Franco 1975 urtean, duela berrogeita bi urte baino gehiago hil zen; ohean, lasai, hori bai, baina duela hamarkada batzuk. Orain arte zergatik ez da egin honelako ekitaldirik? Hainbat lekutan oraindik dabiltza, gaur egun, 2018an kaleen izen frankisten inguruko eztabaidan. Bada luzea frankismoren itzala! Baina, itzul gaitezen galderara: zergatik oroitzen dira orain biktima horiek?
Nik uste dut arrazoia aurkitzeko beste biktimei begiratu behar zaiela. Hain zuzen ere azken urteetan protagonismo politiko eta mediatiko zabala izan duten “terrorismoaren biktimei”. Biktima horiek konpentsazioak, omenaldiak eta errekonozimendua izan dute; ez dut nik esango hori guztia ez dela egin behar. Baina horien errekonozimenduaren argitara oso argi, eta lotsagarri, geratzen da frankismoaren biktimei hamarkadetan egin zaien ezikusia. Biktima batzuen errekonozimendu publikoa beste biktima batzuen errekonozimendu publikoaren itzaletik datorrela esango nuke nik.
Eta horrek zer pentsatu ematen du. Nork markatzen duen agenda? Nork sortzen duen “errelatoa” eta nola? Noraino den zintzoa biktimekiko elkartasuna eta noraino den interes politikoaren araberako propaganda joera? Injustizia eta biolentzia baten biktima guztiak berdinak dira?
Frankismoaren biktimei eginiko monumentu xumea begiratzen dut Korreos ondoan; bazter batean dago, plaka bat lurrean eta bi-hiru metroko altuerako burdinak. Ederra da, gustatzen zait. Baina justu atzean ikusten dut Banco de España eraikuntzaren itzal zabala, hainbat altueratako eraikuntza dotore-dotorea. Bertan urtean daramatzate milioiak inbertitzen terrorismoaren biktimen oroitzeko zentroa sortzeko. Izkina horretatiko argazkiak mila iritzi zutabek baino gehiago balio du: bi memoria, bi monumentu.
Josean Bueno Saez de Albeniz
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Datorren igandean, maiatzak 6, egingo dituzte herri-galdeketak Aiaraldeko Artziniega, Aiara, Amurrio, Okondo eta Laudio herrietan eta Gorbeialdeko Zigoitian eta Zuian. Miren Ayesa Gure Esku Dago ekimeneko Arabako koordinatzaileak adierazi du prozesu ahalduntzailea izan dela orain artekoa, eta datorren igandean izango duela puntu gorena. Herritarrak parte hartzera deitu ditu, baita kanpokoei gonbita egin ere, erabakitze eskubidearen festan parte har dezaten.
Bestalde, erabakitzeko 2019 arrazoi biltzen jarraitzen dute Gure Esku Dago ekimeneko kideek, baita ekainaren 10eko giza-katea prestatzen ere.
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
Podcast-a: Entzun lehiotxo berri batean | Jeitsi
