Ipar Euskal Herrian Laborantzako lurrak babesteaz arduratzen da Lurzaindia elkartea, bost urteko ibilbidea duen kolektiboa. Lurren espekulazioa salatu eta borrokatzen dute, eta lurrak bereganatu eta laborariei emateaz arduratzen dira.
Dominique Amestoy Lurzaindiako kidea izan dugu gaur Hizpidean, proiektuaren helburuak, erronkak eta beste hainbat kontu azaltzeko.
Izaskun Goienetxea eta Iñigo Cabieces izan ditugu gaur Hizpideko tertulian. Jaka Horien mugimenduak Frantziako Gobernuaren aurka izandako garaipenaz aritu gara, mobilizazioek presidenteari egindako presioaz, biolentziaz eta indar korrelazioez.
“Pitzatu. Gazte boterez Euskal Herria eraikitzen” izeneko liburua argitaratu dute Ernaik eta Ipes elkarteak elkarlanean. Iratxe Delgado izan dugu Hizpidean, liburuaren eta plazaratu nahi izan dituzten hausnarketen nondik norakoak azaltzeko.
Handia da, zoritxarrez, kulturaren eta publikoaren artean dagoen aldea. Bata
bestearengandik urrun daude, XXI. mendean, mende honek eskaintzen dituen tresna eta
baliabideekin, zer egin daiteke alde hori txikitzeko? Kulturgileak eta publikoak gerturatzeko?
Sorkuntzari, sorkuntza-faseari, gehiago erreparatzeko? Eta euskal kulturatik, zer egin
daiteke, zer dago egiteko, sortzaileon lana publikoari gerturatzeko? Zein dira publikoak? Eta
publiko horiek zabaltzeko? Pertsona gehiago erakartzeko? Kultura eraldatzailea izateko?
Sare berriak sortzeko? Hirizentrismoetatik ihes egiteko? Mendebaldeko herrialdeetan kultura
eragile izateko? Ereduen faltari aurre egiteko? Baina… zer da kulturgilea izatea gaur egun
Euskal Herrian? Uste dut Durangoko Azokak, urtez urte, ekarpen interesgarriak egiten
dituela bide honetan baina uste dut ere kultur politiketan asko dagoela oraindik egiteko.
Horregatik Araban sortu dugun proiektu bati buruz hitz egin nahi dizuet. Araban sortua eta
emakumeak dituena protagonista.
Eraldaketa: SortzaileON afera proiektuak sormenari erreparatzen dio, baina bereziki
sorkuntza-prozesuari, euskal kultura duela hizpide. Sortzaileen prozesuari erreparatzen dio,
bai, baina gazte eta emakumezkoen ikuspegitik. Kultura garaikideaz ari da, garaiko
belaunaldiekin.
Hori dela eta, proiektua jaio da ohiko sekuentzia iraultzeko apustutik. Kulturaren berezko
balioak aldarrikatzen ditu, besteak beste eskuragarritasuna, aniztasuna, kohesioa,
nortasuna, sormena, memoria, gaztetasuna, askatasuna, jakintza eta jarrera kritikoa, baina
hau guztia sorkuntza-prozesuari erreparatuta egitea proposatzen du, kultur produktuaren
garapena bigarren fase batean utzita. Normalean, bai sormenean, bai enpresa-munduan…
produktu bukatuak hobesten dira. Bukatuta dagoena aurkezten da, eta hori bakarrik eskaini
ohi zaio “kontsumitzaile” edo kultur erabiltzaileari. Logika horren menpe, sorkuntza-prozesua
artistarena baino ez da, eta, halabeharrez, pribatua bilakatzen da. Ondorioz, uste da
produktua bukatuta egon ezean ezin dela aurkeztu… baina, hala da? Zergatik ez dugu
publikoa prozesuaren parte bilakatzen? Zergatik ez esperimentazio horretako eragile
bihurtu?
Horregatik, “Eraldaketa: SortzaileON afera”-ren helburua da prozesu hori erdigunean
jartzea, prozesua, bidea, komunitatean egiteko / eragiteko aukera eskaintzeko. Prozesua
artistei ez ezik, interesa duen orori ere gerturatzeko, artearekiko eta kultur
sorkuntza-prozesuekiko interesa pizteko eredu berriak, erreferente berriak, proposatzen
diren bitartean. Dena birtestuinguratu, birkontzeptualizatu, berregituratu, birlokalizatzeko.
Kultura jorratzeko ikuspuntuak alderdi anitzekoa izan behar duen garai honetan -hezkuntza,
ingurumen, alor ekonomiko eta sozialen gaineko garapen- eta eragin-faktorea delako, eta
norbanako kritikoak horrela sortzen direlako-, xedea da alderdi anitzeko ekimenerako jauzia
egitea, gazteria, emakumea eta garaikidetasuna, Araba oinarri bideo-arte esperimentalera
bidean.
Prozesu honen emaitzak, ibilbidea eta ekimen berezia ikusi nahi dituztenek, Amurrion dute
hitzordua, La Casona eraikinean, Abenduaren 13an, arratsaldeko 19:00etan.
Gonbidatuak zaudete!
“Aingura, talde osasunerako gida” aurkeztu dute, Gazte Eraiki dinamiketatik abiatu zen talde batek. Kolektiboetan harremantzeko modu eta dinamika osasuntsuagoak bilatzeko tresnak eskaintzea du helburu.
Lide Totorikaguena da gisa hau osatu duten pertsonetako bat, eta Hizpidean izan dugu gaur, gaiari buruz gehiago jakiteko. Elkarrizketa osoa hemen entzungai.
Azken hilabete hauetan ikusi ahal izan dugu nola handitu egin diren ultra-eskuinetako mugimendu politikoak. Baina, handitu egin dira edo handitu egin dituzte?
Alderdi faxistak beti egon dira gure jendartean. Batzuetan begi-bistakoak, beste batzuetan ezkutuan. Europa mailan, iparraldeko herrialdeetan bereziki, haien sustapena dezente igo da azken urte hauetan. Migrazioaren kontrako diskurtsoari esker, mugimendu hauek orain lehenengo edo bigarren indar politikoa dira. Estatu batzuetan Gobernuak hartu dute ere.
Azkenadibidea Brasilen daukagu Bolsonaroren garaipenarekin. Brasilgo presidente berria adierazi du nahiago lukeela seme bat hilda homosexuala baino edo seme homosexual bat ez edukitzeko heziketa onena jotzea dela. Adierazpen horiek esan baditu ere, Bolsonarok botoen %55 lortu du pasa den hauteskundeetan. Baina, zoritxarrez, Brasil ez da kasu bakarra. Bolada faxista hori munduan zehar dabil: Italian, Frantzian, Hungarian, Holandan, Estatu Batuetan.
Kontuan hartu behar dugu, nahiz eta haien diskurtsoa inmigrazio politiketara bideratuta egon, mehatxutzat hartu behar dugula haien mezua. Azkenean, haien helburua Giza Eskubideak kentzea da, eta gure borroka, LGTBI mugimenduarena, Giza Eskubideen aldeko borroka da. Horregatik, ezin gara isilik geratu mezu faxisten aurrean, isiltasuna konplizea delako.
Pertsona batzuek pentsa dezakete gainditutako legeak eta eskubideak etengabeak izango direla, baina, historiak irakatsi digun bezala, egun goxatzen duguna bihar galtzeko arriskuan gaudela, istant batean, konturatu gabe. Eta hori, neurri batean, gertatzen ari da jadanik. Orain dela hamar urte esan banizue raperoak, komikoak, abeslariak, eta abar epaitegi batean egongo liratekeela abesteagatik edo bakarrizketa egiteagatik, sinistuko zenidake? Ziur aski, ezetz. Egia bada ere, gure Herrian, Euskal Herrian, Entzutegi nazionalaren aurretik hamaika kultur ekimen pasa direla, ezin da ahaztu Negu Gorriak musika taldearen kontrako jazarpen juridikoa, gero beste hainbat taldeengana zabaldu zena, edota hainbestetan epaiketa politikoetan entzun behar izan dena. Baina egungo egoera errepresiboa, ur hoietatik edaten badu ere, zeharo gogortu eta zabaldu da.
Gogoratu behar dugu orain dela urte gutxi, erregimen faxista baten azpian, jazartzen gintuztela, erasotzen gintuztela, hiltzen gintuztela izaten ginena izateagatik. Pronto ahazten zaizkigu bizipen txarrak, eta normala da, baina, horrexegatik funtsezkoa da gure memoria historikoa berreskuratzea, gure borroka ez ahazteko.
Heldu da pasa den belaunaldietako borroka berreskuratzeko garaia, aurrean daukagunari aurre egin eta borrokatzeko garaia heldu da. Haiek bazekiten nola borrokatu behar den faxismoaren kontra, eta guk ikasi behar dugu, beranduegi izan baino lehen.
Gabonak datoz. Bai, berriro. Urtea hegan pasa da (behintzat, batzuoi pasa zaigu).
Lehengoan osteratxo bat egin nuen eta Gipuzkoako zelai berde eta aldapatsu batean artalde bat zegoen (harritzekorik ez). Baina aho zabalik geratu nintzen: hogei bat ardi eta beste hainbeste bildots. Bai, bildotsak! Azaroan.
Hasierako harriduraren ostean, konturatu nintzen azaroa dela eta laster datozela Gabonak.
Supermerkatuak turroi, panetone eta antzeko gozokiz bete dira (zein baino zein “osasuntsuagoak” denak). Laster arrain eta haragiaren prezioak igoko dira. Familia eta lagunei opariak egin beharko dizkiegu, batez ere umeak baldin badira. Guztiok parte hartuko dugu gurpil zoro horretan, bakoitzak ekonomikoki ahal duen neurrian. Zorionak, norbaitek guztiz lortzen badu saiestea. Gora kontsumismoa!
Horrek egiten du bildotsak azaroan jaiotzea, udazken gordinean, naturalki komeni zaien udaberrian izan ordez.
Duela aste pare bat, marrubiak eskatu zizkioten fruta erosten diodan dendariari. Ia beti sasoiko produktua izaten du, baina ez zion aurpegi arrarorik jarri eskaera egin zion pertsonari.
Elikagaiak manipulatzen ditugu, handiagoak, biribilagoak, orbanik gabeak izan daitezen; garaia baino lehenago produzi daitezen; berez bi ale eman behar duenari, hamar ale emanarazi arte… Bestela, antipodetatik ekartzen ditugu, hegazkinez, kamoiez, eta abar. Transgeniko kaltegarriak, lurrik gabe hazitakoak, ez hondatzeko prozesatuak, zaporerik ez duten frutak…
Berdin da kostua. Planetarena, diot (poltsikoaren kostua bihurtuko dena pixkanaka). Denzel eta D’Aluisio-k egindako “What the Planet Eats” liburuan ikusten da dietarik merkeenak eta osasungarrienak herrialderik pobreenetan daudela (goserik ez dutenean, jakina) eta ustez “aurreratuak” garen herrialdeetan prozesatutako eta artifiziala den janari pila bat erosten dugu: kolesterol, azukre, koloratzaile eta kimikoz beteak. Nutrizionistek aholkatzen dutena da: denetarik jan, baina pasatu gabe, barazki eta fruta asko jan, sasoikoak, eta ahal dela zeuk egin jana (prekozinatu gutxi jan). Baina kontuz ere, engainuekin: irakurri ondo etiketak (ez erosi sulfitorik gabeko produkturik, trukean nitritoak sartu badizkiote) eta zentzuz erosi.
Nik bildotsak udaberrian ikusi nahi ditut, ez Gabonetarako sortuak. Dei iezadazue “erromantikoa”…
Abenduaren 10etik 14ra Gazte Memoriaren inguruko jardunaldiak antolatu dituzte Bulkada Berrien Garaia Da dinamikaren barruan, Euskal Herriko leku ezberdinetan. “Lehenengo pertsonan eta pluralean” izena jarri diete.
Horretaz hitz egiteko Maddi Altuna izan dugu gaur gurean, eta jardunaldien helburuak eta egitaraua azaldu dizkigu.
Notre-Dame-des-Landes-ko ZAD Defendatu Beharreko Eremuaren inguruan liburua argitaratu du Iñaki Etxeleku kazetariak: “ZAD, bizi dutenen ahotik”. ZADaren inguruan dabiltzan profil ezberdineko pertsonei egindako elkarrizketetatik abiatuta idatzi du liburua.
Iñaki Etxeleku bera izan dugu Hizpidean gaur, eta liburuaren nondik norakoak kontatu dizkigu. ZAD proiektuaren sorreratik, pertsona ezberdin hauen bizipenak eta poliziaren udaberriko azken oldarraldiaren eraginak izan ditugu hizpide.
Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, pinche el enlace para mayor información.
“Pitzatu. Gazte boterez Euskal Herria eraikitzen” izeneko liburua argitaratu dute Ernaik eta Ipes elkarteak elkarlanean. Iratxe Delgado izan dugu Hizpidean, liburuaren eta plazaratu nahi izan dituzten hausnarketen nondik norakoak azaltzeko.
Iñaki Etxeleku bera izan dugu Hizpidean gaur, eta liburuaren nondik norakoak kontatu dizkigu. ZAD proiektuaren sorreratik, pertsona ezberdin hauen bizipenak eta poliziaren udaberriko azken oldarraldiaren eraginak izan ditugu hizpide.
