Lumagorri heterosexismoaren aurkako elkarteak “Bide zuzenak Ibilbide okerrak” izeneko dokumentala aurkeztuko du abenduaren 28an, Jimmy Jazz aretoan. LGTBIQ mugimenduaren azken 25 urteetako bilakaera aztertu dute dokumentalean.
Amets Martinez de Heredita Lumagorriko kidea izan dugu gaur Hizpidean, dokumentalaren nondik norakoak eta LGTBIQ mugimenduaren bilakaerari buruz hitz egiten.
Astebete igaro da Durangoko 54. euskal liburu eta disko azoka bukatu zela, egun batzuk izan ditut beraz bertan ikusi eta bizitakoa liseritzeko. Lehenengo aldia izan da egunero-egunero han izan naizela, Erraia disketxe sortu berriaren albo ordain edo kalteetako bat. Bost egun iraun zuen saraoak, eta lehenengotik hasiko naiz, “ikasleen egun” deiturikotik. Nerabe saldoak autobusetan Euskal kulturaren Meca bisitatzera, disko eta liburu gosez baino, sinadura eskainiko dien aurpegi famatu baten bila zioazela esango nuke. Edo are okerrago, irakasleek bidali dizkieten inkesta modukoak ahalik eta azkarren bete nahian postuz-postu galdera zentzugabeak erantzuten lagunduko dienaren ehizan. Orokortzen ari naiz, eta subjektiboa izaten, bai. Hala jarraituko dut, abisatuta zaudete.
Hurrengo hiru egunek Bill Murray-ek Groundhog Day filmean bizitakoa gogorarazi zidaten pixka bat. Errepikatzen baitzen egoera: jende andana gure postutxo aurretik pasatzen eta haietako batzuk (uste baino gehiago) baita diskoren bat erosten ere. Ezezagunei irribarre, ezagunei irribarre, lagunei irribarre; itxurakeriaren kontrako bataila galdua da Azoka. Baina lanerako gaude, ez gehiegi pentsatzeko: elkarrizketaren bat egin eta disko eta zigilu berrien berri eman.
Horietako elkarrizketa batean egin genuen hausnarketa txiki bat azokaren inguruan, eta Oasiaren metafora agertu zen bertan: hori omen Durangoko urteroko hitzordua, euskal kulturarentzako oasi. Eta gehitu ere egin genion, hobe oasi-egun gehiago baleude egutegian.
Bosgarren eguna ere iritsi zen, azkena, igandeak berarekin dakarren aje-giroz gainezka. Jende gutxixeago pasabideetan, gogo eta indar gutxiago postu barruetan. Landako barruko haize-korronteek ere euren lana ondo burutua zuten egunez egun, gaixo aurpegiak eta kleenex festa.
Baina keba, hotzeria eta marrantek ere ez ziguten ozpindu bizitakoa, bost egunez zilbortxo sentitu baikinen sortzaileok. Gure denbora eta ahalegina zerbait garrantzitsuari eskaintzen dizkiogula berresteko balio dezakeen atentzioa jaso baikenuen. Arestian aipatutako elkarrizketa hartako metafora burutik ezin kendu nabil ordea, izan ere, zerk egiten du Durangoko oasia oasi, ezpada urte osoko basamortuak?
Abenduaren 15ean eman zion amaiera Info7 irratiak bere emisioari, Urruñan lagunartean egindako amaiera jaialdian. 13 urteko ibilbidea bukatu du honenbestez Info7 irratiak baina, triste egon beharrean, proiektu berrian ekiteko gogotsu agertu da Eider Olazar irratiko kidea.
Urte hauetako bilakaeraz, amaiera prozesuaz eta proiektu berrirako asmoez aritu zaigu Olazar.
Euskaldunok Euskaraldian murgilduta egon gara aurreko egunetan, euskararen aldeko ekimen formatu berrian. Seguruenik, han eta hemen euskararen erabilera sozialean aurrerapen batzuk egin dira, eta hori ondo dago. Baita ere, ondo dago Euskal Herriko erakunde pribatu eta publiko askok (gobernuak, aldundiak, udalak) Euskaraldiarekin bat egin eta ekimena babestu izana.
Euskaraldia formatu berria dela esan dut, baina agian ez horrenbeste. Euskararen aldeko ekimen gehienetan bezala jendearen borondatean oinarritzen da, erantzukizuna jendearengana bideratuz. Eta egia da jendearen borondatea eta inplikazioa behar-beharrezkoak direla eta horiei esker gauza asko lortu ditugula azken urteotan. Indar sozial hori da, gaurkoz, euskarak duen altxorrik handiena eta aktibatzen jarraitu beharko dugu.
Kontua da euskarak beste gauzak behar dituela; adibidez, garapen handiagoa lan eta administrazio munduan. Eta hor zeresana badute Euskaraldiarekin bat etorri diren erakunde publiko eta pribatuek. Besteak beste, euskarak euskaraz funtzionatzen duen administrazioa behar du, ez soilik euskaldunari bere hizkuntzan (ez beti) erantzuten dion administrazioa. Garai batean ezinezkoa zen, baina gero eta lorpen posibleagoa da, gero eta euskaldun gehiago baitaude administrazioan lanean; hori bai, hauetako asko erdaraz lan egiten. EAEn behintzat (Nafarroan seguruenik era apalagoan eta Iparralden zaila dirudi) erakundeen apustua barne funtzionamenduan jarri behar da: gaztelaniaz (edo frantsesez) ere herritarrari erantzuteko gai den administrazio euskalduna izan behar da jomuga, eta ez urrunera begirakoa.
Horren eragin soziala handia izango litzateke: milaka pertsona eguneroko lanean euskaraz idazten, irakurtzen, mintzatzen, biltzen … gero eta trebeagoak euskaraz, gero eta normalago euskaraz. Pertsona horientzat eta administrazio horien inguruarentzat euskarazko funtzionamendu ohikoa erabakigarria izan daiteke hizkuntza hautaketaren kontuan. Administrazioek inertzia zaharrak eta erosotasunak baztertu eta bideak landu behar dituzte, estrategia zehatzekin, erakundeak barnetik euskaraz funtzionatzen duen makinaria izan daitezela.
Izan ere, euskara ezin da izan soilik jendearen borondatezko hautua, eta erakundeek ezin diete beti erantzukizun osoa herritarrei bideratu: beren eginkizuna hartu behar dute esku artean beren esparru propioan euskarari arnasguneak irekiz, euskarazko zirkuituak ugarituz, aberastuz eta indartuz. Borondatea indartu nahi duten ekimenak ere babestu nahi badituzte, primeran, ongi etorriak, baina “etxeko lanak” egiteko konpromisoa ezinbestekoa dute. Indar sozial handia dago Euskal Herrian euskararen alde, eta eragina badu, arlo askotan gauden lekuraino ekarri gaitu; bestetik, erakundeen lana eta apustua beharrezkoa da. Euskararen aldeko argazkian agertzetik haraindi, adierazpenak egitetik haraindi, erakundeen hizkuntza egunerokoa euskara izan dadin erabakiak hartu eta lan egin behar da, lehenbailehen.
Larunbatean Gasteizko Álava-Velasco Jauregia okupatu zuen emakume* talde batek “hirian sistemaren partetik pairatzen dituzten erasoen beldur”. Sisteman eta Gasteizen pitzadura bat izan nahi dutela adierazi dute, gune liberatu hau horren hazia izanen delarik.
Alde zaharrean zehar kalejira feminista bat antolatu ondotik, jauregia okupatzera pasa ziren.
Atzo asanblada irekia eta herri bazkaria antolatu zuten eta hurrengo egunetarako auzolanak deitu dituzte, egunero, arratsaldeko 20:00etatik 22:00etara.
Honen inguruan mintzatzeko Talkako kide batekin mintzatu gara.
Hibai Arbidek Greziara begira jartzen gaitu Hizpidean hilabetean behin. Urteko azken kolaborazioan, Alexis Grigoropoulos 15 urteko gaztea poliziak erahil zuenetik 10 urte bete direnean Grezian egindako mobilizazioen inguruan hitz egin digu Hibaik, eta urte osoan gertatutako gauza garrantzitsuenen errepasoa egin dugu.
Izen hau entzunda, askori, burura Estatu Batuetako pelikula mitiko horiek etorriko zaizkigu. Tiro hotzez betetako horiek, bahitzaile bat gobernadorearen alaba bahitu du eta poliziari ez deitzeko agintzen dio honi. Erretiratutako polizia korrupto batek hartuko du lana ordea eta hainbat dei, tiro eta hilketaren ostean, denak poz pozik amaituko dute.
Estokolmoko sindromearen funtsa bahitutakoa bahitzailearen alde lerrokatzean datza, gertatutakoa justifikatu, bahitzailearen defendatzaile bihurtu… konturatu gabe, bahiketa bat ez balitz bezala jokatzean, hain zuzen.
Eta nago, gu guztiok bahiketa horretan justifikatzaile bihurtzen ari garelakoan. Bahiketa bera existitzen ez dela pentsatzen dugulakoan. eta bai, bahituta gaude, zeharo bahituta ere. Faxismoak gure bizitzak bahitu dizkigu, etxeko sukalderaino sartu zaigu eta gure egunerokoa baldintzatzen ari da.
Munduan zehar faxismoak hartzen ari den itxura indartsuari erreparatu ahalko genioke, Brasilen hartu duenari, Ukraniakoari, Andaluziakoari, Europako hainbat herrietan ematen ari den gorakadari, Katalunian gertatzen ari denari, edo Espainiar estatuan, inoiz hil ez den faxismo horren gorakadari.
“Faxismoa esnatu duzue” bota zuten inongo lotsarik gabe Podemoseko arduradun ezberdinek, katalunian 155. artikulua aplikatu zutenean, esnatu, hitz hori erabili zuten, konszienteak zirelako faxismoa bizirik zegoela, lo agian, baina akabatu gabe. Faxismoa esnatu, nor eta faxismoari aurre egi nahi ziotenek, bide libre uzten zaionean, faxismoak ez baitu erasotzeko, esnatzeko, beharrik.
Euskal herrian ere, gaurdaino faxismo horren berri izan dugu, demokraziaren mozorropean izkutaturik. Batzuk faxista oheratu eta bizitza osoko demokrata esnatu baitziren duela orain 40 urte. Erasoak, jipoiak, markatzeak, lazo urdinak, atxiloketak, torturak… urte luzeetan zehar hamaika eraso, faxismo gogorra gure herriaren aurka, eta orduan ere, geu ginen faxismoa esnatu genuenak.
Gizartearen gehiengoak beste alde batetara begiratzen du, alarmatzen da bozkalekuetan faxismoak indarra hartzen duenean, hori posible nola den galdetuz, baina ez die, benetako arrazoiei erreparatzen. Inozoen, paletoen kontua omen da faxismoa, edo abstentzioaren errua, eta horrela burua zuritzen dugu, guk geuk faxismo horretaz bete beteak gaudela onartu gabe.
Gure debateak, gure argudioak, faxismoarenak dira. Manzanares Cortes familiaren aurkako erasoak eragiten dituztenak ez ditugu faxistatzat hartzen, auzokide kezkatutzat baizik. Unibertsitateko ikasle faxistak koittadutzat; dirulaguntzei gehiago erreparatu behar zaiela uste dugu, denak kanpotarrek eraman ez ditzaten, edo kartera ondo gorde alde zaharreko kale estuetatik igarotzean.
Eta bitartean, antifaxistak biolentotzat hartzen ditugu. Barbarotzat, faxista moko bati aurpegi berria oparitu diotenak, faxisten aldeko kontzentra eta gaitzespenetan ditugu gure ordezkariak. Andaluziako emaitzak onartzen ez dituztenak, antidemokratikotzat. Faxismoaren aurrean intolerantzia aldarrikatzen dutenak erotzat.
Bahituak gaude, buru kolonizatuak, faxismoa sutilki sartu da gure artera, batzuetan zarata pixka bat eginez, baina gehienetan, isilpean, alarmarik jo gabe. Gure anaia da, koinatua, laguna edo auzokidea. Gu geu gara. Eta konturatzerako berandu izango da, zeharo inguratuak egongo gara.
Ezkerrari armatzeko ordua heldu zaio, kalea berreskuratzearen ordua, diskurtsoa zabaltzearen ordua, alternatiba erreal eta praktiko bat argitaratzearena. Egingarria den programa politikoa behar dugu, langile klasea berriro ere gure ideietara erakartzeko. Fronte zabala behar dugu, borroka honetan ezinbestekoa den inor kalean utzi gabe, gure arteko liskarrak ahaztu eta kaleetara, gurea, bide guztietatik, defendatzera eramango gaituen programa iraultzailea.
Bestela, konturatzerako, ez da egongo bahiketa honetatik salbatuko gaituenik, bestela pelikuletan bezala, tiro hotsak sentituko ditugu beste behin, baita tiro hots horiek gure gorputzetan sentitu ere. Bahitzailea ez dago jolasean, hau oso serioa da, hartu dezagun serio geuk ere.
Suizidioaren hautuaz idazti du Zigor Oleagak Argia aldizkarirako bere azken erreportaia. Suizidioaz pentsatzen dugunean, muturreko egoerak etortzen zaizkigu burura (Gaixotasun sendaezinak, gaitz mentalak, sufrimendu jasanezinak), baina bada egoera hauetatik harago nork bere burua amaitzeko eskubidea aldarrikatzen duenik.
Heriotza duinaren hautua landuta, bizitzaren balioari buruz hausnartzeko bidea zabaltzen da. Bizitza bera defendatzen dugu? Ala bizitzea merezi duen bizitza bat?
Zigor Oleaga bera izan dugu gaur Hizpidean, eta sakonago ezagutu ahal izan dugu duintasunez hiltzeko eskubidearen inguruan lanean dabiltzan eragile ezberdinen testigantza, eta hautu hori hartu duten pertsona batzuen istorioa.
Datorren urtean Biarritzen ospatuko da G7 gailurra, munduko “potentzia handienak” bilduko dituena. G7 goi-bilerari eta honek irudikatzen duen munduari aurkakotasuna erakusteko plataforma bat sortu dute hainbat eragileren artean: G7 EZ! Euskal Herritik beste mundu bat sortzen!
Hilabete batzuk falta dira oraindik gailurrerako, eta prestaketa lanetan ari dira buru belarri. Amankomunak sareko Hartzea Lopez Arana izan dugu gaur Hizpidean, eta berak azaldu dizkigu G7aren gailurra oztopatzeko dauden proiektu ezberdinak.
“Ez zaie errexa izango halako gailur bat Biarritzen egitea”
Astelehenean hasi zen Feministaldiko XIII. edizioa, Donostiako Tabakaleran. Larunbatera arte kultura feministari lotuta dauden ahots, sorkuntza eta diskurtsoen elkargunea izanen da, aurtengoan, “Okerrak” lelopean.
Urtero bezala, Plazandreok plataforma politikoak antolatu du eta edizio hontan foku berezia jarri nahi izan diote euskal artista eta sortzaile lanei.
Honen inguruan mintzatzeko, Leire San Migel, Feministaldiko koordinatzailea, gurean izan dugu.
Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, pinche el enlace para mayor información.
