Esta semana en ERRAIETATIK hemos charlado con el ilustrador iruindarra Mikel Santos, ‘Belatz’, a raíz de la novela gráfica que ha publicado recientemente sobre la vida de Lucio Urtubia, junto a la editorial Txalaparta, ‘El Tesoro de Lucio’ (o ‘Gerezi Garaia’ en su versión en euskera).
Mikel Santos ‘Belatz’ (Iruñea, 1974) es dibujante, guionista e ilustrador. Formó parte de Kukuxumusu y, hoy en día, es miembro del equipo creativo de Mikel Urmeneta. Entre otros muchos trabajos, realizó la adaptación ilustrada del guión de la película de Tim Burton ‘Pesadilla antes de Navidad’.
Muchas voces han apuntado a que su último trabajo, publicado recientemente, es su mejor obra hasta la fecha. Y es sobre esta obra sobre la que hemos querido hablar. Una obra que es el resultado de interminables charlas y entrevistas con el propio Lucio: ‘El Tesoro de Lucio’. Convertido en el biógrafo oficial de Lucio Urtubia, Belatz ha recreado minuciosamente los acontecimientos, acciones, lugares y personajes que han marcado la vida del anarquista navarro.
Aste honetan, ERRAIETATIK irratsaioan, bizitza basatiei gorazarre egin diegu: alde batetik, Mikel Santos ‘Belatz’ ilustratzaile iruindarrarekin solastu gara, Lucio Urtubiaren bizitza ardatz hartuta kaleratu berri duen ‘Gerezi Garaia’(‘El Tesoro de Lucio’) eleberri grafikoaren harira. Bestalde, ‘Noviembre’ izan dugu hizpide, artea eta antzerkia probokaziorako eta eraldaketarako tresna gisa ulertzen duen filma.
Mikel Santos ‘Belatz’ (Iruñea, 1974) marrazkilaria, gidoilaria eta ilustratzailea da. Kukuxumusuren parte izan zen eta, gaur egun, Mikel Urmenetaren sortze-taldeko kide da. Beste lan askoren artean, Tim Burtonen ‘Pesadilla antes de Navidad’ filmaren gidoiaren adaptazio ilustratua egin du, eta azken lana bere orain arteko obrarik onena dela aipatu dute askok. Izan ere, anarkista nafarrarekin izandako elkarrizketa amaigabeen emaitza da ‘Gerezi Garaia’: Lucioren bizitza markatu duten pasarteak, ekintzak, lekuak, pertsonaiak eta gertakariak zehatz-mehatz birsortu ditu Belatzek, dagoeneko Lucio Urtubiaren biografo ofizial bihurtuta.
Elkarrizketa interesgarri honen ostean, ‘Noviembre’ (Achero Mañas, 2003) filmaren inguruko monografikoa izan dugu gurean. Bere bulkada idealistei jarraituz, Alfredok erabaki bat hartzen du pelikula honetan: “Arte askeago bat, bihotzarekin egindakoa, jendea bizirik sentiarazteko egina” sortzea.
Antzerkia eszenatokitik haratago doan arte gisa ulertuta, kalera doa, publikoarekin aurrez aurre elkarri eragiteko, probokazioa arma bezala erabiliz. Bere ekintzek ez dakite zer den zentsura, eta horrek istiluak eragingo ditu poliziarekin.
Esta semana hemos tenido el placer de contar en ERRAIETATIK con Ainara LeGardon (Bilbo, 1976). Además de haber desarrollado una extensa carrera musical desde los 14 años, a través de su aportación al rock independiente y la experimentación en diferentes proyectos sonoros, también imparte cursos sobre propiedad intelectual y gestión cultural.
Su trayectoria está marcada por la autoproducción y la autogestión a través de la marca Winslow Lab, aunque también conoce muy de cerca la putrefacción de la gran industria musical. Es autora, junto con David Aristegi, del libro ‘SGAE: el monopolio en decadencia’. Y además, también es artifice de la investigación ‘Otro modelo es posible. Análisis y reflexiones en torno a la gestión de derechos de Propiedad Intelectual en el ámbito musical y su conflicto en el uso de licencias libres’, publicado en el año 2014.
Charlamos con ella sobre su relación con la SGAE, su recorrido artístico basado en la autogestión, el apoyo mutuo y la colaboración con otros artistas. Además, también reflexionamos con ella en torno a la transformación del modelo actual y sus diversas posibilidades.
Denboraldi berri honetako hirugarren saioan, autoekoizpena izan dugu ardatz ERRAIETATIK irratsaioan. Horretarako, autoekoizpena oinarri duten artista ezberdinak izan ditugu gurekin, euren esperientziak eta ikuspegiak elkarbanatzen.
Lehenik eta behin, Ainara LeGardon (Bilbo, 1976) artistarekin solasaldi interesgarria izan dugu. 14 urte zituenetik karrera musikal oparoa garatu du, rock independientean zein proiektu sonoro esperimental ezberdinetan. Gainera, jabetza intelektualaren zein kudeaketa kulturalaren inguruko ikastaroak eman ditu.
Winslow Lab markaren bitartez, autoekoizpenean eta autogestioan oinarritu du bere ibilbidea, baina hurbiletik ezagutzen du musikaren industria handiaren ustelkeria. David Aristegirekin batera, ‘SGAE: el monopolio en decadencia’ liburuaren egilea da. Horretaz gain, 2014. urtean beste ikerketa bat argitaratu zuen: ‘Otro modelo es posible. Análisis y reflexiones en torno a la gestión de derechos de Propiedad Intelectual en el ámbito musical y su conflicto en el uso de licencias libres’.
SGAErekin harremana, autogestioan oinarritutako ibilbide artistikoa eta elkarlanaren beharra izan dugu hizpide. Azkenik, gaur egungo ereduaren eraldaketaren zein aukera ezberdinen inguruan hausnartu dugu LeGardonekin.
Autoekoizpena Euskal Herrian
Autoekoizpena Euskal Herriko sortzaileen sustraietan dago, eta azken aldian, esperientzia ugari loratu dira, ez soilik musikaren munduan. Autoekoizpenaren loraldi honen inguruko bizipenak, esperientziak eta ikuspegi ezberdinak jasotzeko, hiru artisten testigantzak bildu ditugu erreportaje batean: Txakur Gorriako Nerea Ibarzabal, Mukuru Kolektiboko Isuo Sassia eta Erraia Diskoak disketxeko Jon Basaguren.
Denboraldiko lehen saioan bezala, gonbidatu berezia izan dugu gurean: Fermin Muguruza piztitzarra. Aurkezpenik behar ez duen ume basati honek «Black is Beltza» animazio filma aurkezten ari da azken asteotan Euskal Herrian zehar.
Black is Beltza, 2018
60. hamarkada ziragarria oinarri izanik, Manex Unanue euskalduna protagonista duen thriller-politiko ausarta eraiki du Muguruzak. Bertan Pantera Beltzak, Kubako Iraultza, Warholen faktoria, Arjelia askea edota 60eko musikarik askatzaileena harikaltzen dira. Fermin Muguruzarekin solastu gara garai interesgarri hauen inguruan.
ERRAIETATIKeko ume basation mundu-ikuskeran sakon lurperatzen diren sustraiak dira arima eta botere beltza. AEBko afroamerikarren borrokak harro eta ozen aldarrikatzen ditugu. Horregatik etengabe bueltatzen gara sustrai horietara. Modu batean, aste honetako saioa jatorri beltz horietarako bidaia da.
Denboraldiko lehen saioan bezala, gonbidatu berezia izan dugu gurean: Fermin Muguruza piztitzarra. Aurkezpenik behar ez duen ume basati honek «Black is Beltza» animazio filma aurkezten ari da azken asteotan Euskal Herrian zehar. 60. hamarkada ziragarria oinarri izanik, Manex Unanue euskalduna protagonista duen thriller-politiko ausarta eraiki du Muguruzak. Bertan Pantera Beltzak, Kubako Iraultza, Warholen faktoria, Arjelia askea edota 60eko musikarik askatzaileena harikaltzen dira. Fermin Muguruzarekin solastu gara garai interesgarri hauen inguruan.
Ondoren Kathryn Bigelowk zuzendutako «Detroit» pelikula izan dugu mintzagai. 2017an, argia ikusi zuen pelikula honetan, 1967. urtean Michigan estatuko Detroit hirian, AEBetako iparraldean, jazotako istiluak berreraikitzen dira, gertakarien 50. urteurrenaren harira. Afroamerikarren amorruak sutan jarri zuen hiriaren argazkia aurkituko dugu pelikula honetan.
Oporraldi luze baten ostean, indarberrituta eta kide berriekin itzuli dira ERRAIETATIK irratsaioko ume basatiak, Hala Bediko uhin askeak iraultzaz eta kontrakulturaz kutsatzeko asmoz. Denboraldi berriaren estreinaldian, oso gonbidatu berezia izan dugu gurekin, Txerra Bolinaga, RIP taldeko kide historikoa, alegia. Izan ere, ‘Larga Vida a RIP’ fanzinea argitaratu berri da.
Fanzinea aitzaki hartuta, aukera aprobetxatu nahi izan dugu Txerra Bolinagarekin solasaldi sakona izateko: 80. eta 90. hamarkadak, Euskal Rock Erradikalaren garaiaren mitifikazioa edo RIP taldearen bilakaera izan ditugu hizpide, bizipen pertsonaletatik abiatuta. Elkarrizketaren bigarren zatian, fanzinea eta diskoaren egileetako batekin ere kontatu dugu, Silencio Tóxico fanzineko Nando Alonsorekin, alegia.
Bi urte baino gehiagoko lanaren ostean, Txerra eta Nandorekin aztertu dugu sortze-prozesu honen bilakaera. Hasieran fanzinea egiteko asmoa bazuten ere, azkenean, 376 orrialdeko liburu puxka sortu dute Tóxico Records eta El Lokal-eko lagunek. Honen barruan, Mondrako banda honen ibilbidea berreraiki da, RIPen inguruan ibili diren pertsona ugariren testigantzari esker. Garaiko argitalpen ezberdinetako rekorteak, elkarrizketak, diskografia osoa, Jul-en omenaldiz ospatutako kontzertua eta 27 bertsioz osatutako CD bat topatuko dugu lan ikaragarri honetan.
Irratsaioaren azken txanpan, atal berria estreinatu dugu ‘Kooltur Weapons’: noizean behin, tartea irekiko diegu irratsaioko kideon azken nobedade edo gomendio kulturalei. Kasu honetan, lau arma kultural ekarri ditugu gurera: Ho99o9 taldearen ‘Bone Collector’ abestia, Kau Kori Kuraren ‘Ola, Ola!!’ kantua, Virginie Despentesen ‘Vernon Subutex’ liburua eta The Baboon Show talde suediarraren ‘Same Old Story’.
Pasa den irailaren 21ean, ‘Larga Vida a RIP’ fanzinea + CDa kaleratu zuen El Lokal distribuidorak, Ravaleko kultur elkarteak, Tóxico Records disketxearekin elkarlanean. Hasieran fanzinea egiteko asmoa bazuten ere, azkenean, 376 orrialdeko liburu puxka sortu dute. Honen barruan, Mondrako banda honen ibilbidea berreraiki da, RIPen inguruan ibili diren pertsona ugariren testigantzari esker.
Txerra Bolinaga (Arrasate, 1962), RIPeko kide historikoa
Fanzinea aitzaki hartuta, aukera aprobetxatu nahi izan dugu Txerra Bolinagarekin solasaldi sakona izateko, Erraietatik irratsaioko denboraldi berriaren estreinaldian: 80. eta 90. hamarkadak, influentzia musikalak, Euskal Rock Erradikalaren garaiaren mitifikazioa edo RIP taldearen bilakaera izan ditugu hizpide, bizipen pertsonaletatik abiatuta. Elkarrizketaren bigarren zatian, fanzinea eta diskoaren egileetako batekin ere kontatu dugu, Silencio Tóxico fanzineko Nando Alonsorekin, alegia.
‘Larga Vida a RIP’ fanzinea
Bi urte baino gehiagoko lanaren ostean, Txerra eta Nandorekin aztertu dugu sortze-prozesu honen bilakaera. Hasieran fanzinea egiteko asmoa bazuten ere, azkenean, 376 orrialdeko liburu puxka sortu dute Tóxico Records eta El Lokal-eko lagunek. Honen barruan, Mondrako banda honen ibilbidea berreraiki da, RIPen inguruan ibili diren pertsona ugariren testigantzari esker. Garaiko argitalpen ezberdinetako rekorteak, elkarrizketak, diskografia osoa, Julen omenaldiz ospatutako kontzertua eta 27 bertsioz osatutako CD bat topatuko dugu lan ikaragarri honetan.
Aste honetan, ‘The Harder They Come’ (Perry Henzel, 1972) izan dugu hizpide: Jimmy Cliff protagonista izanik, 70. hamarkadako Jamaikaren erretratua eta reggaea mundura zabaldu zuen pelikula. Eta nola ez, bere soinu-banda entzuteko aukera ere izan dugu.
1972. urtea izan zen gakoa. Urte honetan, reggaearen aitzindaria eta errekonozimendu handiko artista zen Jimmy Cliff ume basatiak, pelikula honetan parte hartu zuen, protagonista gisa, Ivanhoe ‘Ivan’ Martinen paperean. Exploitation, edo blaxploitation korronte zinematografikoan kokatu dezakegu, eta ‘The Harder They Come’ filmak modu paregabean islatu zuen Jamaikako errealitate bat: etorkizun hobe baten bila, Jamaikako landa eremuetatik hirietara alde egiten zuten gazteen errealitate konplexua, alegia.
1973ko otsailean, nazioarteko merkatura jauzi egingo zuen, New Yorkeko zinemetan proiektatzen hasi zenean. Hasiera batean, ez zuen arreta deitu, baina apirilean, benetako fenomenoa bihurtu zen nazioarteko espazio kontrakulturaletan. Pixkanaka, pelikula honi esker, musika eta kultura jamaikarrak AEBetan eta Europan barrena hedatzen joan ziren.
Soinu-bandaren eragina ere azpimarratzekoa da. Irratsaio honetan zehar entzun ditugun kantuak ereserki bihurtu ditu historiak, eta urteek aurrera egin ahala, oraindik ere entzuten dira reggae musikaren klasikoak bezala.
TRACKLIST
01 Jimmy Cliff – You Can Get It If You Really Want 02 Scotty – Draw Your Brakes 03 The Melodians – Rivers Of Babylon 04 Jimmy Cliff – Many Rivers To Cross 05 Toots and The Maytals – Sweet and Dandy 06 Jimmy Cliff – The Harder They Come 07 The Slickers – Johnny Too Bad 08 Desmond Dekker – 007 Shanty Town 09 Toots & The Maytals – Pressure Drop 10 Jimmy Cliff – Sitting in Limbo
En el programa entre el 3 de Marzo y el 8 de Marzo, acercamos estas dos fechas históricas a las ondas de ERRAIETATIK. Y es que tuvimos con nosotros a Alitxu Martínez del Campo. Cuando era joven, vivió de cerca el 3 de Marzo de 1976, y también es una de las mujeres gasteiztarras que ha trabajado intensamente por la huelga del 8 de Marzo de 2018.
Alitxu Martínez del Campo
Del 3 de Marzo de 1976, a la Huelga Feminista del 8 de Marzo de 2018. Alitxu representa un recorrido que aúna la lucha de la clase trabajadora y la lucha feminista. Se encuentra entre las miles de mujeres, muhcas veces invisibilizadas, que en el año 76 vivieron tanto las huelgas y movilizaciones previas como la propia masacre del 3 de Marzo. En aquella época era una joven militante comunista, y con el paso de los años, entre otras cosas, ha sido una incansable militante del movimiento feminista de Gasteiz y de Euskal Herria, también a día de hoy.
Del 3 de Marzo, al 8 de Marzo
Charlando con ella, hemos querido recoger un testimonio de los últimos 42 años. Por un lado, para conocer cómo vivió ella, como mujer joven, el 3 de Marzo de 1976; y por otro lado, para comprender el desarrollo del movimiento popular y del movimiento feminista durante todos estos años, haciendo un recorrido que llega hasta el día de hoy.
Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, pinche el enlace para mayor información.
Mikel Santos ‘Belatz’ (Iruñea, 1974) marrazkilaria, gidoilaria eta ilustratzailea da. Kukuxumusuren parte izan zen eta, gaur egun, Mikel Urmenetaren sortze-taldeko kide da. Beste lan askoren artean, Tim Burtonen ‘Pesadilla antes de Navidad’ filmaren gidoiaren adaptazio ilustratua egin du, eta azken lana bere orain arteko obrarik onena dela aipatu dute askok. Izan ere, anarkista nafarrarekin izandako elkarrizketa amaigabeen emaitza da ‘Gerezi Garaia’: Lucioren bizitza markatu duten pasarteak, ekintzak, lekuak, pertsonaiak eta gertakariak zehatz-mehatz birsortu ditu Belatzek, dagoeneko Lucio Urtubiaren biografo ofizial bihurtuta.
Elkarrizketa interesgarri honen ostean, ‘Noviembre’ (Achero Mañas, 2003) filmaren inguruko monografikoa izan dugu gurean. Bere bulkada idealistei jarraituz, Alfredok erabaki bat hartzen du pelikula honetan: “Arte askeago bat, bihotzarekin egindakoa, jendea bizirik sentiarazteko egina” sortzea.
ERRAIETATIKeko ume basation mundu-ikuskeran sakon lurperatzen diren sustraiak dira arima eta botere beltza. AEBko afroamerikarren borrokak harro eta ozen aldarrikatzen ditugu. Horregatik etengabe bueltatzen gara sustrai horietara. Modu batean, aste honetako saioa jatorri beltz horietarako bidaia da.
Fanzinea aitzaki hartuta, aukera aprobetxatu nahi izan dugu Txerra Bolinagarekin solasaldi sakona izateko: 80. eta 90. hamarkadak, Euskal Rock Erradikalaren garaiaren mitifikazioa edo RIP taldearen bilakaera izan ditugu hizpide, bizipen pertsonaletatik abiatuta. Elkarrizketaren bigarren zatian, fanzinea eta diskoaren egileetako batekin ere kontatu dugu, Silencio Tóxico fanzineko Nando Alonsorekin, alegia.
