• ABOUT US
  • SHOP
  • TABERNA
  • CONTACT
  • LOGIN
  • Become
    a partner
  • eu
  • en
  • es
Hala Bedi
  • Gehiago…

    Generic selectors
    Exact matches only
    Search in title
    Search in content
    Post Type Selectors
    Filter by Categories
    adrian zelaia
    Agroecología
    Press
    Araba Hizpidea
    argia aurrerapena
    arrosasarea
    ataria irratia
    Azken Hatsa taldea
    News
    Kategoriarik gabe
    Ciencia
    Cultura
    ekonomia
    Etxebizitza problematika
    Feminismos
    Internacional
    irratien tartea
    Literature
    Prestaciones sociales
    Suelta la olla
    tolosaldeko ataria
    Zebrabidea
    zigor olabarria
    Zuzenbidea
  • NEWS
  • OPINIONS
  • HALA BIDEO
  • AGENDA
  • PROGRAMS
    • 2022 – 2023 PARRILA
    • Culture
      • Alai bedi
      • aRabazan ala ez bazan
      • Arrapataka
      • Asuntos Interiores
      • Bertxoko
      • Besos Txao
      • Erraietatik
      • Euskalduntxarrak
      • Kakatzarra
      • Kasakatxan
      • Kodoro Games
      • Laboratorio Plat de cine
      • Lo que el viento se dejo
      • obaba
      • Píxel
      • Poeta madarikatuak
      • Tarteka
      • Tropa de Breoghan
      • Κάτω τα χέρια
    • Magazines
      • Hizpidea
      • Kantoia
      • Suelta la olla
      • Zebrabidea
    • Music
      • 12 pulgada
      • Anakrusa
      • Arima Beltza
      • Autotune o Barbarie
      • Basati Irratsaioa
      • Bizikleta Estatikoa
      • Blue cafe
      • Desde el Abismo
      • Eh txo!
      • El Sonotone
      • Erro ta berri
      • Etxean Jaus
      • Habelas Hainas
      • Hemeretzi Hertz
      • Hiru kortxea
      • Insomniorako abestiak
      • Kafe Procope
      • Klask!
      • Kontrapas
      • La Bisagra
      • La Bola Loca
      • La Calle Del Ritmo
      • La conquista del Punk
      • La Maketa
      • La Malet (A) fonica
      • La tanguería
      • No funk
      • No hay pasado
      • Nosoloradio
      • Teoria de Cuerdas
      • Traumreise
      • Xperimental Sound System
      • Zuria Beltzez
    • Socials
      • A desalambrar
      • A todo gas
      • Anatema
      • BabaZorra
      • Berbetan
      • El puente de Mostar
      • Eskilarapeko
      • Excavar en tiempos revueltos
      • Filosofía para Mentes Inquietas
      • Gazte Bulkadak
      • Hiketan
      • Hola Latinoamérica
      • informativo nocturno
      • Joan Zikutara
      • Kafe Expreso
      • Klak
      • Kurdistan Uhinetan
      • La pila
      • La Telaraña
      • Mas Asfalto
      • Mundu Berria(e)ko Un Mundo Nuevo
      • O no será-Edo ez da izango
      • Ogi Beltza
      • Ondamendi
      • Piuke Ausart
      • Radio Rebelde
      • Resumen Oriente Medio
      • resumenlatinoamericano
      • Uhintifada
      • What the basque
  • RAFFLS
  • Gehiago…

    Generic selectors
    Exact matches only
    Search in title
    Search in content
    Post Type Selectors
    Filter by Categories
    adrian zelaia
    Agroecología
    Press
    Araba Hizpidea
    argia aurrerapena
    arrosasarea
    ataria irratia
    Azken Hatsa taldea
    News
    Kategoriarik gabe
    Ciencia
    Cultura
    ekonomia
    Etxebizitza problematika
    Feminismos
    Internacional
    irratien tartea
    Literature
    Prestaciones sociales
    Suelta la olla
    tolosaldeko ataria
    Zebrabidea
    zigor olabarria
    Zuzenbidea
  • NEWS
  • OPINIONS
  • HALA BIDEO
  • AGENDA
  • PROGRAMS
    • 2022 – 2023 PARRILA
    • Culture
      • Alai bedi
      • aRabazan ala ez bazan
      • Arrapataka
      • Asuntos Interiores
      • Bertxoko
      • Besos Txao
      • Erraietatik
      • Euskalduntxarrak
      • Kakatzarra
      • Kasakatxan
      • Kodoro Games
      • Laboratorio Plat de cine
      • Lo que el viento se dejo
      • obaba
      • Píxel
      • Poeta madarikatuak
      • Tarteka
      • Tropa de Breoghan
      • Κάτω τα χέρια
    • Magazines
      • Hizpidea
      • Kantoia
      • Suelta la olla
      • Zebrabidea
    • Music
      • 12 pulgada
      • Anakrusa
      • Arima Beltza
      • Autotune o Barbarie
      • Basati Irratsaioa
      • Bizikleta Estatikoa
      • Blue cafe
      • Desde el Abismo
      • Eh txo!
      • El Sonotone
      • Erro ta berri
      • Etxean Jaus
      • Habelas Hainas
      • Hemeretzi Hertz
      • Hiru kortxea
      • Insomniorako abestiak
      • Kafe Procope
      • Klask!
      • Kontrapas
      • La Bisagra
      • La Bola Loca
      • La Calle Del Ritmo
      • La conquista del Punk
      • La Maketa
      • La Malet (A) fonica
      • La tanguería
      • No funk
      • No hay pasado
      • Nosoloradio
      • Teoria de Cuerdas
      • Traumreise
      • Xperimental Sound System
      • Zuria Beltzez
    • Socials
      • A desalambrar
      • A todo gas
      • Anatema
      • BabaZorra
      • Berbetan
      • El puente de Mostar
      • Eskilarapeko
      • Excavar en tiempos revueltos
      • Filosofía para Mentes Inquietas
      • Gazte Bulkadak
      • Hiketan
      • Hola Latinoamérica
      • informativo nocturno
      • Joan Zikutara
      • Kafe Expreso
      • Klak
      • Kurdistan Uhinetan
      • La pila
      • La Telaraña
      • Mas Asfalto
      • Mundu Berria(e)ko Un Mundo Nuevo
      • O no será-Edo ez da izango
      • Ogi Beltza
      • Ondamendi
      • Piuke Ausart
      • Radio Rebelde
      • Resumen Oriente Medio
      • resumenlatinoamericano
      • Uhintifada
      • What the basque
  • RAFFLS
  • ABOUT US
  • SHOP
  • TABERNA
  • CONTACT
  • LOGIN
  • Become
    a partner
Hala Bedi > Press > La masacre de Azazeta, 83 años de la mayor matanza franquista en Araba

La masacre de Azazeta, 83 años de la mayor matanza franquista en Araba

 March 31, 2020  Erredakzioa InPress  0

16 presos políticos alaveses fueron asesinados la noche del 31 de marzo de 1937 en la localidad alavesa de Azazeta. En lo que a número de víctimas de una misma acción represiva se refiere, es la mayor matanza cometida por los aparatos de terror del Estado franquista en Araba.

La masacre de Azazeta, 83 años de la mayor matanza franquista en Araba

Tras el alzamiento militar fascista contra la República, la mayor parte de Araba quedó bajo el control de los golpistas. Pocos fueron los puntos de la geografía alavesa los que se libraron de la invasión fascista. Sin embargo, la respuesta política y social que consiguió organizarse en muchos otros lugares evitó que la conspiración derechista triunfara en un primer momento.

Ese escenario provocó una guerra que duraría oficialmente hasta 1939. La estrategia del terror franquista que comenzó en esa primera fase de retaguardia después continuó durante décadas de dictadura. Con el objetivo de aniquilar cualquier atisbo de oposición al nuevo régimen se llenaron las prisiones y las cunetas con miles de víctimas: ejecuciones, desapariciones forzosas, cárcel, tortura, exilio… Araba no escapó de la represión. Cargos electos, maestros, sindicalistas, militantes políticos… Entre 1936 y 1945 fueron más de 300 los asesinados en Araba. A día de hoy, muchos de ellos continúan desaparecidos.

El 31 de marzo de 1937, el ejército franquista comienza el ataque contra el frente norte y bombardea Durango causando centenares de víctimas. Esa misma noche, en la retaguardia, un escuadrón de la muerte compuesto por requetés, falangistas y Guardias Civiles se presenta en la prisión vitoriana de la calle La Paz. Dirigidos por Bruno Ruiz de Apodaca, uno de los mayores asesinos franquistas de la ciudad, sacan a 16 presos de sus celdas y los llevan maniatados a dos camiones que les esperan en la puerta para ser trasladados al puerto de Azazeta.

Los 16 fueron asesinados por orden de Bruno Ruiz de Apodaca, uno de los mayores asesinos franquistas de Gasteiz.

Algunos de ellos eran cargos electos o significados militantes republicanos, socialistas, abertzales o anarquistas. Otros eran obreros que habían sido encarcelados por simpatizar con esas ideologías que el terror de Estado franquista quería aniquilar. Los 16 de Azazeta son:

  • Teodoro González de Zarate, alcalde republicano de Gasteiz, afiliado a Izquierda Republicana.
  • Francisco Díaz de Arcaya, concejal socialista en el ayuntamiento republicano de Gasteiz.
  • José Luis Abaitua Pérez, burukide del ABB, EAJ-PNV.
  • Víctor Alejandre, de Valdegovía, militante del Partido Republicano Radical Socialista.
  • Eduardo Covo González, empleado de Telégrafos, de Gasteiz.
  • Jaime Conca Amorós, jornalero, de Gasteiz.
  • José Domingo Elorza San Vicente, pintor, de Gasteiz, afiliado al PSOE.
  • Constantino González Santamaría, barbero, de Gasteiz.
  • Francisco Garrido Sáez de Ugarte, ajustador, de Apellaniz, afiliado a CNT.
  • Prisco Hermua Arrízola, jornalero, de Gasteiz, afiliado a CNT.
  • Antonio García Bengoetxea, mecánico, de Gasteiz.
  • Jesús Estrada Ábalos, mecánico, de Gasteiz, afiliado al PCE.
  • Daniel García de Albéniz Azazeta, labrador, de Maeztu, afiliado CNT.
  • Manuel José Collel Aguilá, ferroviario, de Gasteiz, afiliado a Unión Republicana.
  • Manuel Hernández Ibañez de Garaio, ferroviario, de Gasteiz.
  • Casimiro Cerrajería Zarranz, pirotécnico, de Gasteiz, afiliado a UGT.

13 cuerpos durante más de 40 años perdidos

Al día siguiente, en la cárcel situada en la calle La Paz, comunicaron a los familiares que los presos habían sido puestos en libertad. No les dieron más explicaciones. Ni un dato; las autoridades no les revelaron ningún dato sobre el paradero de éstos.

Las dudas se disiparon cuando contactaron con el el sacerdote que los fascistas se habían llevado a Azazeta para acompañar a los presos antes de ser ejecutados. Maniatados de dos en dos, habían sido llevados desde la camioneta al bosque. Fueron asesinados y enterrados en varias fosas comunes.

A los dos años se recuperaron los restos de tres de los 16 asesinados. Eran los cuerpos del último alcalde republicano Teodoro González de Zarate, del burukide del ABB Jose Luis Abaitua y del militante de Unión Republicana Manuel José Collel. Los tres cadáveres fueron enterrados en el cementerio de Santa Isabel de Gasteiz, el barrio de Zaramaga.

Las otras 13 víctimas de la masacre de Azazeta permanecieron en el monte 41 años más, hasta que en verano de 1978 fueron exhumados y trasladados al cementerio de El Salvador de Otazu, en Gasteiz.

Azazeta: 80 años de olvido

Con motivo del 80 aniversario de la mayor matanza franquista en Araba, Hala Bideo realizaba un pequeño reportaje sobre el tema.

Hala Bedi babestu nahi duzu?

Hala Bedin proiektu komunikatibo libre, komunitario eta eraldatzailea eraikitzen ari gara. Egunero, ehundaka gara proiektuan parte hartzen dugun pertsonak, eragiten digun errealitatea behatuz eta hura eraldatzen saiatuz, herri mugimenduekin batera.

Gure edukiak libreak dira, inork ez digulako agintzen zer argitaratu dezakegun eta zer ez. Eta eduki hauek dohainik eta modu libre batean zabaltzen ditugu, hedapena, elkarbanatzea eta eraldaketa helburu.

Halabelarririk gabe, Hala Bedi ekonomikoki sostengatzen duten bazkiderik gabe, hau ez litzateke posible izango. Egin zaitez halabelarri eta babestu Hala Bedi!

EGIN ZAITEZ HALABELARRI
Edit

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

← Doako etxebizitza unibertsala eta kalitatezkoa aldarrikatu du Etxebizitza Sindikatuak
Espainiako errege ohiaren ustelekeriaz, Adi Elkarteko Unai Mendizabalekin →

Last Podcasts

  • O no será-Edo ez da izango: Menopausia, estigmak eta beldurrak zalantzan jartzen
    00:57:52
    0  0 0
  • Kodoro Games: Kodoro Games - 3×34 - GTA VI Trailer 2, The Midnight Walk y Revenge of the Savage Planet
    01:00:10
    0  0 0
  • Tarteka: TARTEKA [3 x 03] Ismael Iglesias
    00:55:24
    0  0 0
  • informativo nocturno: 9 mayo 1945 - ejercito soviético derrota a Hitler + habemus Papa
    01:04:41
    7  0 0
  • Autotune o Barbarie: 5X08 Apagones y cónclaves
    01:08:19
    0  0 0
  • Bertxoko: 21X15. Agur t'erdi eta jan yogurth
    00:58:10
    1  0 0
  • obaba: OBABA: sexologa (eta espekulatzaile) batekin hiketan 1x12
    00:52:30
    1  0 0
  • Besos Txao: El gato garabato y porque no quería vivir donde no hubieran terrazas (Literatura infantojuvenil)
    01:08:03
    2  0 0
  • Kodoro Games: Kodoro Games - 3×33 - Actualidad, Many Nights a Whisper y Forza Horizon 5
    01:06:50
    1  0 0
  • A desalambrar: Apirilak 29: Gerra hemen da
    01:26:26
    1  0 1

Most read

¡Qué mundo! | Repaso de la actualidad de la geopolítica internacional

¡Qué mundo! | Repaso de la actualidad de la geopolítica internacional

El día antifascista más importante de la historia es el 9 de mayo de 1945.

El día antifascista más importante de la historia es el 9 de mayo de 1945.

La “Flotilla de la Libertad” es atacada por Israel en aguas maltesas

La “Flotilla de la Libertad” es atacada por Israel en aguas maltesas

[Hala Bideo] Korda espazioa desalojo arriskuan: hiru urteko autogestioaren etorkizuna kolokan

[Hala Bideo] Korda espazioa desalojo arriskuan: hiru urteko autogestioaren etorkizuna kolokan

HALA BEDI IRRATIA

Bueno Monreal, 16 – Behea
01001 – Gasteiz – Araba

Telefonoa: 945 12 88 55 / 945 12 14 88

Erantzungailua: 945 12 09 89

LAGUNTZAILEAK

Creative Commons-en baimena   2018 Gure eduki guztiak Creative Commons Aitortu 4.0 Nazioartekoa Baimen baten mende daude.
 
 
Web gune honek cookieak erabiltzen ditu zure nabigatzailea hobetzeko. Konforme zagozela asumitzen dugu, bestela desaktibatu ditzakezu. OnartuUkatu Irakurri gehiago
Pribatasun eta Cookie Politika

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Siempre activado
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
GUARDAR Y ACEPTAR