«Elkano eguna» izendatu du Eusko Jaurlaritzak irailaren 6a eta jai eguna izan da Euskal Autonomia Erkidegoan. Duela 500 Juan Sebastian Elkanok munduari emandako bira ospatzeko ezarritako jai egunak kontrako gogoeta eta iritziak eragin ditu. Horien artean, Gora Euskal Herria Dekoloniala herri ekimena sortu dute Gasteizen eta plataforma horrek berak deitutako protestan dozenaka lagun elkartu dira gaur General Loma plazan.

“Begirada kritiko bat eskaini nahi dugu Eusko Jaurlaritzak zabaldutako historia ofizialaren aurrean” adierazi dute herri ekimenaren bultzatzaileek.

Salatu dutenez onartu beharra dago egun «onarpen sozial zabala duten pertsonai historiko askok Europak 500 urtez gauzatu duen kolonizazio prozesuan izan duten ardura». Izan ere, «Europak koloniak ezarri eta kapitalismoari bide ematen zion bitartean, Amerika, Afrika eta Asiako hainbat zibilizazio ezabatu eta beraien herriak esklabizatu, ustiatu eta sarraskitu izan ziren Kristauen Jaungoikoaren izenean”.

Pertsona horiek kolonizazio prozesuetan, esklabutzan eta lurraldeen zapalkuntzan izan zuten papera jarri nahi izan dute mahai gainean. Horretarako Hegoalde globaleko pentsalari ugarik landutako Dekolonitatearen teoria ekarri dute gogora, «historia ofizialaren aurrean begirada kritiko zorrotz bat eskaini eta pribilegio zuriez ohartarazten» duena.

Bildutako pertsonen aurrean “euskaldunok ere herri zapaldu baten parte izanik enpatiarako eta elkartasunerako” deia egin dute antolatzaileek eta horretarako “gure historia eta geroa ikuspegi kritiko batetik birplanteatzeko” beharra azpimarratu dute.