Kataluniako prozesu independentistaren harira, CUP aktore garrantzitsu bihurtu da; hala ere, mugimendua ez da berria, ia mende erdiko kultura politikoaren azken erakuslea baizik. Izan ere, ezker independentistaren sorrera 1969an datatzen da, PSAN (Partit Socialista d’Alliberament Nacional) alderdiaren jaiotzarekin batera. Orduan, esteladaren izarra gorriz margotzeaz aparte, mugimenduaren oinarriak finkatu ziren: independentismoa eta sozialismoa batzeaz gain, Herrialde Katalanetako marko nazionalaren aldarrikapena eta antolakuntza ere praktikan jarri zuten.

1974an PSAN bi zatitan banatu zen eta Trantsizioan independentismoak ez zuen indarrik aldaketa politikoan eragiteko. 1980ko hamarkadan Terra Lliure talde armatuaren sorrerarekin batera, lehenik, Comitès de Solidaritat amb els Patriotes Catalans errepresioaren aurkako taldean, eta gero Moviment de la Defensa de la Terra (MDT) alderdiaren inguruan. MDTk, ezker abertzalearen ispilua hartuta, kaleko aktibismoa zein adarreko erakundeak sustatzea lehenetsi zuen, baina berriro, desadostasun estrategikoak zirela medio, mugimendua 1987an bi zatitan banatu zen.

1990eko hamarkadaren hasieran, banaketa eta errepresioaren eraginez, independentismo historikoa akituta zegoen eta militante askok ERCko bidea hartu zuten. Giro horretan, belaunaldi berri batek protagonismoa hartu zuen: Maulets gazte erakundeak, Plataforma per la Unitat d’Acció-k (PUA) (2000tik aurrera Endavant) edo geografia katalanean zehar sakabanatutako casalek. Bide batez, gizarte mugimenduekiko harremanari esker asanblearismoaren praktika eta feminismoaren garrantzia txertatu ziren ezker independentistaren barruan.

2003an ezker independentistako erakunde ezberdinek batzeko prozesua abiatu zuten. Prozesuak ez zuen arrakastarik lortu, baina udal hauteskundeen aurrean estrategia komun bat hartzeko balio izan zuen. Orduan, kaleetan zein gizarte mugimenduetan hezitako belaunaldia CUP zabaltzen hasi zen herriz herri, parlamenturaino ailegatu arte. Jauzi horretan, lehentasuna izan da mugimendua kalearekin lotzen zuen zilbor-hesteari eustea. Udaletxeetako hautagaitzez gain, estrategia nazional bateratua eratzen joan da, eta, era berean, erakunde ezberdinetan sakabanatutako mugimendua egituratu da.

Hortik aurrera, kontraesanak kontraesan, mugimendua hazten joan da. Erabaki zailak hartzeko garaia izan da, barruko tentsioak agerian geratu dira maiz, baina ezker independentistak heldutasuna eta kohesioa erakusteaz gain, ezinbesteko akuilu lana egin du prozesu independentistan.

Abenduaren 21eko emaitzak ahuleziak erakusten ditu maila elektoralean. Hala ere, Kataluniako gizartearen sektore zabal batek ezker independentistaren aldarrikapenak (independentzia) zein praktikak (desobedientzia zibila, CDRen zabalkundea) bere gain hartu ditu. Egia esan, oso zaila da azaltzea Katalunian gertatzen ari dena ezker independentistak urteetan zehar egindako inurri-lana kontuan hartu gabe. Hemendik aurrera, Xavier Diez-ek esaten duen bezala, CUPen bidea “iraganekoa bezain zaila eta kontraesankorra izango da”, baina, gaur egun, ezker independentista Kataluniako mapa politikoaren erdigunean kokatua dago eta hurrengo urratsetan eragiteko gaitasuna izango du.