• Julen Guaresti: Espetxean egotearen ondorioak
  00:04:18
  7  0 0

Espetxe-isolamenduaren aurkako kanpaina dela eta, espetxeratzeak berak, isolamendu- eta zigor-erregimenean, hala nola lehen mailako sailkapen-erregimenean, dituen ondorio batzuk adierazi nahi ditut, eta ez dut ezabatzen ondorio horiek izateko aukera bigarren mailako sailkapeneko presoengan ere.

Espetxean egoteak ondorio sakonak ditu presoengan, eta alderdi psikologiko, sozial eta kriminogenoak barne hartzen ditu.

1. 1. Ondorio psikologikoak:

– Prisionalizazioa: Kartzelara sartzean, pertsonak kartzelako azpikulturan murgiltzen dira. Espetxe barruko arauak, balioak eta dinamikak eta kanpoko gizartearenak oso desberdinak dira. Arau zurrunek eta aurkako giroak osasun mentalean eta emozionalean eragiten dute. Espetxeko bizitza oso egituratuta dago. Presoek eguneroko errutinak, ordutegi zorrotzak eta arau zorrotzak jarraitzen dituzte.

– Ondorio kognitiboak eta emozionalak: Espetxe barruko tentsio emozionalak distortsio afektiboak, kognitiboak, emozionalak eta pertzepziozkoak eragin ditzake. Presoek antsietatea, depresioa edo etsipena izan dezakete askatasun-gabetzearen eta beren bizitzaren gaineko kontrolik ezaren ondorioz.

– Kalteberatasuna: Ondorioak pertsonaren aurretiko ezaugarrien eta testuinguruaren arabera aldatzen dira. Batzuek beste batzuek baino biktimizazio handiagoa jasan dezakete, baina argi dago espetxe-sistemaren biktima direla, eta beren buruaz beste egiten duten jokabide autolitikoak izaten dituztela.

2. 2. Ondorio sozialak:

– Harreman-gabeziak: Espetxeko harremanak ahulak edo hutsalak izaten dira, eta horrek presoen gizarte-bizitzari eragiten dio. Presoak espetxe-erakundearen menpeko bihur daitezke. Espetxea bere mundu bihurtzen da eta bere nortasuna preso estatusaren arabera moldatzen da.

– Estigma: Gizarteak sarritan estigmatizatu egiten ditu espetxean egon direnak, eta horrek zaildu egiten du haien gizarteratzea. Presoak askatzen dituztenean, baztertu zituzten gizarte berean gizarteratzeko erronkari aurre egiten diote. Espetxetik kanpoko bizitzara egokitzea zaila da, aurretik preso egoteagatik eta bizitza duina eraikitzeko aukerarik ez izateagatik.

3. 3. Ondorio kriminogenoak:

-Berrerortzea: Espetxean egoteak eragina izan dezake berrerortzeko probabilitatean. Aukerarik ezak eta kartzelako inguruneak arrisku horretan laguntzen dute.

Laburbilduz, espetxeak ez die soilik pertsonei eragiten, baita haien ongizate mentalari, gizarte-harremanei eta etorkizuneko erabakiei ere. Funtsezkoa da ondorio horiek kontuan hartzea espetxeetako hormetatik kanpo dauden presoak tratatzeko eta gizarteratzeko programak diseinatzean. Birgizarteratzea gizarte-ingurunean bertan bakarrik gerta daiteke, eta ez espetxe-zigorra bezalako leku batean.